Passiflora incarnata, Türkiye’de çarkıfelek otu veya fırıldak çiçeği olarak bilinen Passifloraceae ailesine ait bir bitkidir. Bu yazıda, Passiflora incarnata bitkisinin kullanım alanları, sağlık faydaları ve kullanım şekilleri hakkında bilgi edineceğiz.

Bitkinin Tanımı

Passiflora incarnata L. cinsi, Passifloraceae ailesine ait yaklaşık 520 çift çenekli bitki türünü içerir. Bu türlerin çoğunluğu Orta veya Güney Amerika’da bulunsa da, Kuzey Amerika, Güneydoğu Asya ve Avustralya’da da nadir olarak görülebilir.

Kullanım Alanları

Passiflora incarnata, dünya genelinde farklı amaçlarla kullanılan bir bitkidir. Avrupa’da uzun süredir geleneksel bitkisel ilaçlarda uykusuzluk ve anksiyete tedavisi için kullanılmaktadır. Türkiye’de ise dismenore, epilepsi, uykusuzluk, nevroz ve nevralji gibi rahatsızlıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılır. Amerika’da ishal, dismenore, nevralji, yanıklar, hemoroid ve uykusuzluğun tedavisinde de kullanımı yaygındır. Passiflora incarnata aynı zamanda Hindistan’da morfin bağımlılığını tedavi etmek için geleneksel tıpta kullanılır.

Bu bitki, özellikle uykusuzluk tedavisinde geleneksel olarak kullanılır. Sedatif etkisi sayesinde anksiyete tedavisinde uzun süredir kullanılmaktadır. Hem bedeni hem de zihni yatıştırıcı etkileri bulunur. Ayrıca depresyon, kaygı, stres gibi zihinsel semptomların yanı sıra fiziksel semptomlar arasında sırt ağrısı, gece terlemeleri, ciltte kaşıntı, osteoporoz ve sıcak basması da yer alır. Passiflora incarnata’nın yapraklarının metanollü ekstresinin öksürüğü giderici etkileri olduğu da görülmüştür. Ayrıca, astım tedavisinde de kullanılabilir ve fareler üzerinde yapılan bir deneyde anti-enflamatuar etkileri belirlenmiştir.

Kullanım Şekilleri

Passiflora incarnata’nın çayı demlenerek kullanılabilir. Bir yemek kaşığı bitki drogu üzerine 150 ml sıcak su dökülerek yaklaşık 10 dakika bekletilir. Bu çay, günde birkaç kez rahatlamak veya sinirleri yatıştırmak için ve uykudan bir saat önce içilebilir. Ayrıca, Türkiye’de eczanelerde satılan preparatları şurup, tablet ve kapsül formunda bulunur.

Yan Etkiler

Bitkisel ürünlerin güvenli olduğu yanılgısına düşmemek önemlidir. Passiflora incarnata içinde bulunan siyanojenik bileşenler, toksisite ve yan etkilere yol açabilir. Bu nedenle, baş dönmesi, konfüzyon, sedasyon ve ataksi gibi toksik etkilere dikkat edilmelidir. Terapötik dozlarda şiddetli bulantı, kusma, uyku hali ve kalp ritmi bozuklukları gibi yan etkilere neden olabilir. Ayrıca, cilt lezyonları, ürtiker ve aşırı duyarlılık reaksiyonları da görülebilir. Ancak, FDA Passiflora çiçeği ekstresini insanlar için “genel olarak güvenli kabul edilen” (GRAS) bir madde olarak sınıflandırmıştır.